Prijsstijging huizen

De prijs van een koopwoning zal in Nederland niet gauw dalen. Daarvoor is de woningbehoefte te groot. Nederland is dichtbevolkt en bouwgrond is schaars. Flatgebouwen zijn niet erg populair en dus ligt het accent op de laagbouw. De overheden willen genoeg open ruimtes en natuur als onderdeel van het landschap behouden. We vinden het ongewenst als er diersoorten verdwijnen. Mensen moeten ruimtes en natuur kunnen vinden, als ze er op uit willen trekken. In zijn algemeenheid worden prijzen van producten bepaalt door aan de ene kant de al genoemde vraag en aan de andere kant het aanbod. Een belangrijke factor bij de vraag naar een koopwoning is bovendien de hypotheekrente en welk deel van de betaalde rente kan worden afgetrokken van de belasting, want doorgaans zullen kopers financiering nodig hebben. Andere factoren zijn overige overheidsregelingen, en de beschikbaarheid en kosten van huurwoningen.

Geldmarkt

De hoogte van de hypotheekrente hangt ook weer samen met de vraag naar en het aanbod van financieringen. Als de economie in de lift zit, zal er vraag naar de financiering van investeringen zijn. Daarom stijgt de hoogte van de rente op leningen en dus van hypotheken. Omgekeerd geldt dat als de economische groei stokt, de hoogte van de rente daalt. Dat verlaagt de drempel om een hypotheek af te sluiten en daarom een huis te kopen. Door de Covid-pandemie is de economische activiteit flink gedaald en daarmee de rente. Dat betekende een stijgende vraag naar een koopwoning en daardoor de stijging van huizenprijzen.

Kosten van levensonderhoud

Mensen hebben niet alleen te maken met de woonlasten, maar ook de kosten van levensonderhoud in zijn algemeenheid. Dat zijn onder meer de kosten van de dagelijkse levensbehoeften, de communicatievoorzieningen, de belastingen, en van het gas en de elektriciteit. Al die andere kosten bepalen hoeveel er kan worden uitgegeven aan het wonen.

Sentiment

Ook heeft het sentiment invloed. Dat wil zeggen, wat verwacht men van de toekomst en de invloed daarvan op de kosten van levensonderhoud. Gebeurtenissen zoals de Covid-pandemie en de gevolgen van de Russische inval in Oekraïne voor de energieprijzen. De stijgingen daarvan hebben een negatieve invloed op het sentiment en daarmee op het uitgavenpatroon van mensen. Die worden terughoudender om een langdurige verplichting van de aflossing van een hypotheek aan te gaan. Daardoor daalt de vraag naar een koopwoning en stijgen de prijzen daarvan minder hard.

Beleid van overheden en Centrale Banken

We noemden al dat overheden met allerlei maatregelen enige sturing aan de huizenmarkt geven. Die kunnen de huizenverkoop afremmen of juist stimuleren. Centrale Banken proberen met de rente, die zij aan commerciële banken berekenen, de economie zo stabiel mogelijk te houden. Het streven is naar een geringe inflatie en geen extremen, en zeker ook geen recessie. Die rente is momenteel stijgende en daarmee de hypotheekrente die commerciële banken in rekening brengen. Een stijgende hypotheekrente betekent doorgaans een dalende woningvraag en dus een vermindering van de prijsstijgingen van woningen.